سبک های یادگیری کلب
تفاوت های فردی در یادگیری از دیرباز مورد توجه متخصصان تعلیم و تربیت قرار گرفته است. اين عقيده كه تفاوت‌هاي افراد در يادگيري صرفاً ناشي از تفاوت‌هاي آن‌ها در هوش و توانايي است تا مدت‌ها در دنياي تعليم و تربيت پذيرفته شده بود، اما بعدها تغيير يافت. پژوهشگران نشان دادند كه دانش‌آموزان سبك‌هاي يادگيري متفاوتي دارند، يعني اطلاعات را از راه های مختلف تجزیه و تحلیل می کنند و یاد می گیرند. امروزه كاملاً مشخص شده است كه تفاوت‌هاي افراد در يادگيري فقط تا حدي به هوش و توانايي‌هاي آن‌ها بستگي دارد؛ بنابراين عوامل ديگري نظير ويژگي‌هاي شخصيتي، دشواري تكليف‌ها و تفاوت سبك‌ها نيز در اين امر دخيل‌اند. در مجموع اصطلاح سبك، به الگوي غالب فرد در انجام دادن كارها اشاره دارد. سبك يادگيري، روش ترجيحي يا معمول فرد براي يادگيري است.
سبك‌ها مانند توانايي‌ها تا حدود زيادي حاصل تعامل فرد با محيط و قابل توسعه و تحول‌اند. بنابراين، سبك‌ها ثابت نيستند بلكه سيال‌اند، به اين معني كه سبك‌هاي متفاوت چه بسا در موقعيت‌هاي متفاوتي به‌كار گرفته می شوند. فردي كه در يك موقعيت به سبك خاصي عمل مي‌كند ممكن است در موقعيتي ديگر به سبك ديگري عمل كند. پس، هر چند افراد بيش‌تر سبك خاصي دارند و آن را به‌كار مي‌گيرند، اما در چهارچوب آن سبك محبوس نمي‌مانند و قادرند سبك‌هاي مختلف خود را با موقعيت‌ها و تكاليف مختلف هماهنگ سازند.
ديويد كُلب در سال1974 به‌منظور فراهم ساختن درك بهتري از روش‌هاي متفاوت افراد در يادگيري، نظريه‌ي سبك‌هاي يادگيري خود را مطرح ساخت.
کلب اعتقاد دارد ما از چهار روش، احساس کردن(انجام تکالیف در منزل)، تماشا کردن(مشاهده پاور پوینت و چند رسانه ای ها در کلاس)، فکر کردن(هنگام تدریس معلم) یا انجام دادن(انجام تکالیف گروهی و مباحثه) یاد می گیریم.
از ترکیب این شیوه های یادگیری چهار سبک، به نام های واگرا، جذب کننده، هم گرا و انطباق یابنده به وجود می آیند.
ویژگی افراد واگرا:
تیپ شخصیتی: درون گرا- احساسی
مهارتها: مهارتهای ارزش گذاری
یادگیری: مولتی مدیا- یادگیری فردی
ویژگی افراد جذب کننده :
تیپ شخصیتی: درون گرا- شهودی
مهارتها: مهارتهای فکری
یادگیری: تدریس_ یادگیری در کلاس
ویژگی افراد هم گرا:
تیپ شخصیتی: برون گرا- متفکر
مهارتها: مهارتهای تصمیم گیری
یادگیری: تکلیف- کار در آزمایشگاه
ویژگی افراد انطباق یابنده:
تیپ شخصیتی: برون گرا- حسی
مهارتها: مهارتهای عملیاتی
یادگیری: مباحثه- یادگیری گروهی
به اعتقاد کلب همه افراد یاد می گیرند ولی با سبک های متفاوت. در بین هم کلاسی های شما برخی هستند که بلافاصله بعد از توضیح معلم درس را فرا می گیرند که این افراد اغلب سبک یادگیری شان جذب کننده است. برخی دیگر از هم کلاسی هایتان هستند که مطلب را کمی دیرتر یاد می گیرند و یا اصلاً سر کلاس یاد نمی گیرند، این بدان معنی نیست این افراد هوش کمتری دارند و نمی توانند یاد بگیرند بلکه سبک یادگیر شان متفاوت است و ممکن است واگرا، هم گرا یا انطباق یابنده باشد. تغییر شیوه تدریس از حالت سخنرانی صرف به استفاده از ابزارهای مدرن آموزشی مانند پاور پونت و فیلم های آموزشی، استفاده از روش بحث گروهی و انجام فعالیت های عملی در حین تدریس می تواند باعث یادگیری اکثر بچه ها و افزایش انگیزه آنان شود. ذکر این نکته خالی از لطف نیست که برخی از بچه ها هستند که با هیچ یک از این روش ها در کلاس یاد نمی گیرند و باید خودشان در یک محیط دیگر مثل منزل درس را یاد بگیرند.
همواره به این نکته توجه داشته باشید که سبک های یادگیری قابل تغییرند و افراد می توانند بنا بر موقعیت سبک یادگیریشان را تغییر دهند.امیدوارم با شناخت از سبک یادگیری خود بار دیگر به ارزیابی نقاط ضعف و قوت خود در بپردازید و همیشه به یاد داشته باشید که همه یاد می گیریم ولی با سبک های متفاوت.
كلب براي سنجش سبك‌هاي يادگيري، پرسش‌نامه‌ي سبك يادگيري را تدوين كرده است. اين پرسشنامه دوازده سؤال دارد و برا هر يك از سؤال‌ها 4 پاسخ پيشنهاد مي‌دهد. پاسخ‌هاي پيشنهادي را بايد از نمره‌ي 1 تا 4 به شرح زير رتبه‌بندي كنید.
- اگر پاسخ پيشنهادي با يادگيري شما كاملاً مطابقت دارد نمره‌ي 4 بدهيد؛
- اگر پاسخ پيشنهادي با يادگيري شما تا حدي مطابقت دارد نمره‌ي 3 بدهيد؛
- اگر پاسخ پيشنهادي با يادگيري شما اندكي مطابقت دارد نمره‌ي 2 بدهيد؛
- اگر پاسخ پيشنهادي با يادگيري شما خيلي‌كم مطابقت دارد نمره‌ي 1 بدهيد؛
پرسشنامه كلب 12 سؤال و هر سؤال آن 4 گزينه دارد؛ گزینه اول همه سؤالات اشاره به روش یادگیری از طریق احساس کردن را دارد. گزینه دوم همه سؤالات اشاره به روش یادگیری از طریق تماشا کردن را دارد. گزینه سوم همه سؤالات اشاره به روش یادگیری از طریق فکر کردن را دارد و گزینه چهار همه سؤالات اشاره به روش یادگیری از طریق انجام دادن را دارد.
با جمع امتياز هر يك از اين 4 گزينه در 12 جمله‌ي پرسشنامه، چهار نمره به دست مي‌آيد كه شيوه‌هاي يادگيري فرد را نشان مي‌دهند. با تفريق نمره روش فکر کردن از نمره روش احساس کردن و تفریق نمره روش انجام دادن از روش تماشا کردن دو نمره به دست مي‌آيد. اين دو نمره روي دو محور مختصات قرار مي‌گيرند: در يك سر محور عمودي روش یادگیری از طریق احساس کردن و در انتهاي ديگر آن یادگیری از طریق فکر کردن، و در يك سر محور افقي یادگیری از طریق انجام دادن و در انتهاي ديگر یادگیری از طریق تماشا کردن قرار مي‌گيرد. اين دو محور 4 ربع يك مربع را تشكيل مي‌دهند كه هر ربع آن بيانگر يكي از سبك‌هاي يادگيري است.